जनजाति, दलित, मधेसी तह लगाउने विधेयक हाम्रो आँखा छलेर ल्याईयो ।
. …………………………………………..
नयाँ नेपाल बनाउन भनेर मान्छे मार्ने राजनीति गरेका एमाओवादीका क्षेत्री वाहुन कामरेडहरुवीच लडाई कालमा कोरेली गाई र बाच्छाको मासु विशेष स्वादिलो परिकारको रुपमा चर्चित थियो । तर माओवादी सत्तामा पुगेपछि भने पार्टी अध्यक्ष पुष्पकमल दाहालको प्रत्यक्ष निर्देशनमा कानुन तथा न्याय मन्त्री प्रभु साहले मरेको गाईको मासु खानेलाई तीन वर्ष जेलमा हाल्ने विद्येयक संसदमा प्रस्तुत गरेका छन् ।
१५ हजार मान्छे मार्ने मध्ये एकाधलाई वाहेक कारवाही नभएको अवस्थामा मरेको गाईको मासु खानेलाई जेल सढाउने षडयन्त्र भईरहेको छ । अझै दुःख लाग्दो विषय त के छ भने आफ्नो समुदायको प्रतिनिधि हुँ भनेर सभासद बनेका २१८ आदिवासी जनजाति र दलित मुस्लिम मधेशी सभासदहरुले संसदमा विद्येयक दर्ता भएको थाहै पाएनन् । प्रस्तुत छ यहि विषयमा नेपाल आदिवासी जनजाति महासंघका पूर्व अध्यक्ष तथा सभासद पासाङ्ग शेर्पासँगको अन्तरवार्ता:-
संविधानसभा ३०० भन्दा बढी सभासद आदिवासीजनजाति, मुस्लिम, दलित र मधेशी समुदायका छन् तर ती समुदायलाई विना कारण जेल पठाउने विद्येयक संसद दर्ता हुँदा विरोध गर्नु भएन ?
सरकारले झुक्याएर खुसक्क संसदमा विद्येयक छिराएछ । हामी कसैले पनि थाहा पाएनौं ।
दोष त जनजाति र दलित सभासदको पनि देखियो नि ?
जहिले पनि पिछडिएका समुदायको अधिकार खोस्ने किसिमको विद्येयक ल्याउँदा सरकारले लुकाएर ल्याउँछ । थाहा नपाउने गरी ल्याउँछ । संसदमा प्रस्तुत भएर तीन दिनसम्म सैद्धान्तिक छलफल भईसकेको विद्येयक अहिले पेन्डिङ्ग राखिएको छ । कुनै दिन झुक्याएर पारित गराउने सरकारको नियत हुन सक्छ ।
आदिवासी जनजाति, दलित सभासदहरु के गर्दै छन् ?
विद्येयक दर्ता गर्ने बेलामा थाहा नपाएपनि छलफल शुरु भएदेखि हामीले यसको विरोध गरेका छौं । हामी जनजाति दलित मुस्लिम लगायतका समुदायको विपक्षमा रहेका बुँदामाथि संशोधन दर्ता गराएका छौं । यसमा सभासद नारायण दाहालले पनि हस्ताक्षर गर्नु भएको छ ।
सैद्धान्तिक छलफल सकिएको यत्रो समय वितिसक्दा पनि विद्यायन समितिमा विद्येयक किन लगिएन ?
यो राज्य पक्षको खराब नियतले गर्दा भएको हो । व्यवस्थापिका संसदको मुल वैठकमा छलफल भएर पनि टुँगो नलागेका विद्येयकलाई विद्यायन समितिमा पठाउनु पर्छ । तर सरकारले पठाउन ढिलाई गर्नुको पछाडि पनि केही न केही षडयन्त्र हुनसक्छ । विद्यायन समितिमा गईसकेपछि पनि हामी सचेत हुनै पर्छ । खासगरी विद्यायन समितिमा रहेका साथीहरुले बढी ध्यान दिनुपर्दछ ।
विद्यायन समितका सभासदहरुले पनि तँपाईहरुले जस्तै थाहा पाएनन् भने ?
नियम अनुसार विद्ययेकमाथि संशोधन हाल्ने सभासदहरुको उपस्थितिमा छलफल गराएर उनीहरुको सहमतिपछि मात्रै विद्यायन समितिले प्रतिवेदन तयार गर्नुपर्दछ । संशोधन हाल्नेहरुको उपस्थिति विना छलफल अगाडि बढाउन मिल्दैन । तर सरकारले हामीलाई फेरी झुक्याउँदैन भन्ने ग्यारेन्टी भने छैन ।
यो विद्येयकमाथि दलित जनजातिहरुको यत्रो विरोध किन ?
सरकारको तर्फबाट कानुन मन्त्री प्रभु साहले संसदमा प्रस्तुत गरेको फौजदारी कसुर सम्बन्धि प्रचलित कानुनलाई संशोधन र एकीकरण गर्न बनेको विद्येयक २०६७ अन्तरिम संविधानको भावना र मर्म विपरीत छ । मुलुक धर्मनिरपेक्ष भईसकेको छ । सबै जाति भाषा धर्म क्षेत्र लिँगले समान अधिकार पाउनु पर्दछ भन्ने संवैधानिक व्यवस्था र जनआन्दोलनको मर्म विपरीत सरकारले हिन्दु धर्ममान्नेहरुलाई मात्रै खुशी पार्ने गरी गाईको मासु खाने वा काट्नेलाई जेलमा हाल्ने तयारी गरिरहेका यसको विरोध हुनु अनिवार्य र स्वाभाविक हो ।
देशभरी गाई काटेको वा मरेको गाई खाएको अभियोगमा सरकारले आदिवासी जनजाति दलित र मुस्लिम आदिलाई जेलमा हालेको छ । उनीहरुमाथि झुठ्ठा मुद्दा लगाइएको छ । कानुन नबन्दै उनीहरुलाई पक्राउ यसरी थुनिएको अवस्था छ भने यो विद्येयक पारित भएपछि के होला । भविष्यमा आउन सक्ने भयावह अवस्थालाई रोक्न पनि विद्येयकको विरोध गर्नु परेको हो ।
राज्य पुर्नसंरचना समावेशीताको कुरा उठिरहेको बेलामा एउटा गाईको पछाडि लागेर के हुन्छ ?
यो विषय अधिकारसँग जोडिएको छ । यो गाई खाने नखाने काट्ने नकाट्ने भन्ने कुरा मात्रै होइन । न्यायको कुरा हो समानताको विषय हो । संविधानले प्रत्याभूत गरेको सबै जनता सार्वभौमसत्ता सम्पन्न हुनेछन् भन्ने कानुनी प्रावधानलाई आत्मसात गर्ने विषय हो ।
जनजातिहरु हिन्दु धर्म र गाई विरोधी हुन ?
आदिवासीजनजातिहरु हिन्दु धर्म र गाई दुबै विरोधी होइनन् । बरु उनीहरु प्रत्येक धर्म, संस्कृति, भाषा, जातीको उत्तिकै सम्मान हुनुपर्दछ भन्ने पक्षमा छन् । राष्ट्रिय जनावर गाई हुनै पर्छ भन्नु अरु धर्मको आस्थाको प्रतिकलाई बनाउनै हुँदैन भन्नु हो । कसैको मन दुख्ला भनेर बहुसंख्यक नेपाली अधिकार विहिन भएर बस्नु हुँदैन ।
पशुबध गर्दा जनजाति र दलितहरु जेल जानुपर्ने विद्येयक पारित भयो भने जनजाति सभासदहरुले के गर्लान् ?
त्यो तँपाई हाम्रो लागि मात्रै होइन सिँगो देशको लागि सबैभन्दा प्रत्यूपादक काम हुनेछ । लोकतन्त्र र गणतन्त्रको धज्जी उड्नेछ । आदिवासी जनजाति दलित मुस्लिम मधेशीलाई जानी जानी घाँटी निमोठ्ने काम हुँदा कोही चुप लागेर बस्न सक्दैन । राज्यले अति गर्न थाल्यो भने दलित जनजाति मधेशी मुस्लिम लगायतका सभासदहरु दलीय स्वार्थलाई त्यागेर सामुदायिक स्वार्थमा जुट्न बाँध्य हुनेछौं ।
थप समाचार
मरेको गाई खान खोज्नेहरुलाई वेपत्ता पार्ने षडयन्त्र शुरु
आदिवासी दिवस भाँड्न मरेको गाई काटेको निहुमा चार जनजाति पक्राउ
पशुवधको निँहुमा मुस्लिमलाई फसाउन शुरु
गाई गोरु काटनेलाई ३ बर्ष जेल सजाय गरिने !
ufO{ ljB]os kfl/t eof] eg] bnLo lxjk gf3g] cj:yf cfpg ;S5
kf;fË z]kf{
;ef;b tyf k”j{ cWoIf g]kfn cflbjf;L÷hghflt dxf;+3
gofF g]kfn agfpg eg]/ dfG5] dfg]{ /fhgLlt u/]sf Pdfcf]jfbLsf If]qL jfx’g sfd/]8x?jLr n8fO{ sfndf sf]/]nL ufO{ / afR5fsf] df;’ ljz]if :jflbnf] kl/sf/sf] ?kdf rlr{t lyof] . t/ dfcf]jfbL ;Qfdf k’u]kl5 eg] kf6L{ cWoIf k’iksdn bfxfnsf] k|ToIf lgb]{zgdf sfg’g tyf Gofo dGqL k|e’ ;fxn] d/]sf] ufO{sf] df;’ vfg]nfO{ tLg jif{ h]ndf xfNg] ljB]os ;+;bdf k|:t’t u/]sf 5g .
!% xhf/ dfG5] dfg]{ dWo] PsfwnfO{ jfx]s sf/jfxL gePsf] cj:yfdf d/]sf] ufO{sf] df;’ vfg]nfO{ h]n ;9fpg] if8oGq eO{/x]sf] 5 . cem} b’Mv nfUbf] ljifo t s] 5 eg] cfkmgf] ;d’bfosf] k|ltlglw x’F eg]/ ;ef;b ag]sf @!* cflbjf;L hghflt / blnt d’l:nd dw]zL ;ef;bx?n] ;+;bdf ljB]os btf{ ePsf] yfx} kfPgg . k|:t’t 5, olx ljifodf g]kfn cflbjf;L hghflt dxf;+3sf k”j{ cWoIf tyf ;ef;b kf;fË z]kf{;Fusf] cGt/jftf{
;+ljwfg;ef #)) eGbf a9L ;ef;b cflbjf;L hghflt d’l:nd blnt / dw]zL ;d’bfosf 5g t/ tL ;d’bfonfO{ ljgf sf/0f h]n k7fpg] ljB]os ;+;b btf{ x’Fbf lj/f]w ug'{ ePg <
;/sf/n] em’SofP/ v’;Ss ;+;bdf ljB]os l5/fP5 . xfdL s;}n] klg yfxf kfPgf}+ .
bf]if t hghflt / blnt ;ef;bsf] klg b]lvof] lg <
hlxn] klg lk5l8Psf ;d’bfosf] clwsf/ vf]:g] lsl;dsf] ljB]os NofpFbf ;/sf/n] n’sfP/ NofpF5 . yfxf gkfpg] u/L NofpF5 . ;+;bdf k|:t’t eP/ tLg lbg;Dd ;}4flGts 5nkmn eO{;s]sf] ljB]os clxn] k]lG8Ë /flvPsf] 5 . s’g} lbg em’SofP/ kfl/t u/fpg] ;/sf/sf] lgot x’g ;S5 .
cflbjf;L hghflt, blnt ;ef;bx? s] ub}{ 5g <
ljB]os btf{ ug]{ a]nfdf yfxf gkfPklg 5nkmn z’? ePb]lv xfdLn] o;sf] lj/f]w u/]sf 5f}+ . xfdL hghflt, blnt, d’l:nd nufotsf ;d’bfosf] ljkIfdf /x]sf a’Fbfdfly ;+zf]wg btf{ u/fPsf 5f}+ . o;df ;ef;b gf/fo0f bfxfnn] klg x:tfIf/ ug'{ ePsf] 5 .
;}4flGts 5nkmn ;lsPsf] oqf] ;do ljlt;Sbf klg ljBfog ;ldltdf ljB]os lsg gnluPsf] xf]nf <
of] /fHo kIfsf] v/fa lgotn] ubf{ ePsf] xf] . Joj:yflksf ;+;bsf] d’n j}7sdf 5nkmn eP/ klg 6’Fuf] gnfu]sf ljB]osnfO{ ljBfog ;ldltdf k7fpg’ k5{ . t/ ;/sf/n] k7fpg l9nfO{ ug'{sf] k5fl8 klg s]xL g s]xL if8oGq x’g;S5 . ljBfog ;ldltdf uO{;s]kl5 klg xfdL ;r]t x’g} k5{ . vf;u/L ljBfog ;ldltdf /x]sf ;fyLx?n] a9L Wofg lbg’kb{5 .
ljBfog ;ldtsf ;ef;bx?n] klg tFkfO{x?n] h:t} yfxf kfPgg eg] <
lgod cg’;f/ ljBo]sdfly ;+zf]wg xfNg] ;ef;bx?sf] pkl:yltdf 5nkmn u/fP/ pgLx?sf] ;xdltkl5 dfq} ljBfog ;ldltn] k|ltj]bg tof/ ug'{kb{5 . ;+zf]wg xfNg]x?sf] pkl:ylt ljgf 5nkmn cufl8 a9fpg ldNb}g . t/ ;/sf/n] xfdLnfO{ km]/L em’SofpFb}g eGg] Uof/]G6L eg] 5}g .
of] ljB]osdfly blnt hghfltx?sf] oqf] lj/f]w lsg <
;/sf/sf] tkm{af6 sfg’g dGqL k|e’ ;fxn] ;+;bdf k|:t’t u/]sf] kmf}hbf/L s;’/ ;DalGw k|rlnt sfg’gnfO{ ;+zf]wg / PsLs/0f ug{ ag]sf] ljB]os @)^& cGtl/d ;+ljwfgsf] efjgf / dd{ ljk/Lt 5 . d’n’s wd{lg/k]If eO{;s]sf] 5 . ;a} hflt, efiff, wd{, If]q, lnFun] ;dfg clwsf/ kfpg’ kb{5 eGg] ;+j}wflgs Joj:yf / hgcfGbf]ngsf] dd{ ljk/Lt ;/sf/n] lxGb’ wd{dfGg]x?nfO{ dfq} v’zL kfg]{ u/L ufO{sf] df;’ vfg] jf sf6g]nfO{ h]ndf xfNg] tof/L ul//x]sf o;sf] lj/f]w x’g’ clgjfo{ / :jfefljs xf] .
b]ze/L ufO{ sf6]sf] jf d/]sf] ufO{ vfPsf] cleof]udf ;/sf/n] cflbjf;L hghflt blnt / d’l:nd cflbnfO{ h]ndf xfn]sf] 5 . pgLx?dfly em’77f d’2f nufOPsf] 5 . sfg’g gaGb} pgLx?nfO{ kqmfp o;/L y’lgPsf] cj:yff 5 eg] of] ljB]os kfl/t ePkl5 s] xf]nf . eljiodf cfpg ;Sg] eofjx cj:yfnfO{ /f]Sg klg ljB]ossf] lj/f]w ug'{ k/]sf] xf] .
oqf] /fHo k’g{;+/rgf ;dfj]zLtfsf] s’/f pl7/x]sf] a]nfdf Pp6f ufO{sf] k5fl8 nfu]/ s] x’G5 <
of] ljifo clwsf/;Fu hf]l8Psf] 5 . of] ufO{ vfg] gvfg], sf6g] gsf6g] eGg] s’/f dfq} xf]Og . Gofosf] s’/f xf] ;dfgtfsf] ljifo xf] . ;+ljwfgn] k|Tofe”t u/]sf] ;a} hgtf ;fj{ef}d;Qf ;DkGg x’g]5g eGg] sfg’gL k|fjwfgnfO{ cfTd;ft ug]{ ljifo xf] .
hghfltx? lxGb’ wd{ / ufO{ lj/f]wL x’g <
cflbjf;L÷hghfltx? lxGb’ wd{ / ufO{ b’a} lj/f]wL xf]Ogg . a? pgLx? k|To]s wd{, ;+:s[lt, efiff, hftLsf] plQs} ;Ddfg x’g’kb{5 eGg] kIfdf 5g . /fli6«o hgfj/ ufO{ x’g} k5{ eGg’ c? wd{sf] cf:yfsf] k|ltsnfO{ agfpg} x’Fb}g eGg’ xf] . s;}sf] dg b’Vnf eg]/ ax’;+Vos g]kfnL clwsf/ ljlxg eP/ a:g’ x’Fb}g .
kz’aw ubf{ hghflt / blntx? h]n hfg’kg]{ ljB]os kfl/t eof] eg] hghflt ;ef;bx?n] s] unf{g <
Tof] tFkfO{ xfd|f] nflu dfq} xf]Og l;Fuf] b]zsf] nflu ;a}eGbf k|To”kfbs sfd x’g]5 . nf]stGq / u0ftGqsf] wHhL p8g]5 . cflbjf;L hghflt, blnt, d’l:nd, dw]zLnfO{ hfgL hfgL 3fF6L lgdf]7g] sfd x’Fbf sf]xL r’k nfu]/ a:g ;Sb}g . /fHon] clt ug{ yfNof] eg] blnt, hghflt, dw]zL, d’l:nd nufotsf ;ef;bx? bnLo :jfy{nfO{ Tofu]/ ;fd’bflos :jfy{df h’6g afFWo x’g]5f}+ .