काठमाडौ, ८ जेठ : नेपाली पर्वतारोहीहरूको समूहको नेतृत्वमा हालैको आरोहण प्रशिक्षणमा क्रान्तिकारी पहलले नेपाललाई खेलकुद आरोहणमा उत्कृष्ट बनाउन र विश्व स्तरमा पदकहरू सुरक्षित गर्ने आधार तयार पारेको छ।
जुन २ देखि ६ सम्म, यी पर्वतारोहीहरूले आफ्नो आरोहण कौशल, कोचिङ र उध्दार कौशलका लागि प्रख्यात ३८ वर्षीय भारतीय विशेषज्ञ प्रवीण सीएमको मार्गदर्शनमा रुट सेटिङमा गहन प्रशिक्षण लिए। कल्पना क्लाइम्बिङ स्कुलको सहयोगमा र इन्डियन माउन्टेनियरिङ फाउण्डेशन (आईएमएफ)को सहयोगमा तालिम सत्र काठमाडौंको धुम्बाराहीको पासाङ ल्हामु स्पोर्ट्स एण्ड वाल क्लाइम्बिङ सेन्टरमा सम्पन्न भएको छ।
नेपालले हिमालय र पहाडी पदयात्रा र पर्वतारोहणको समृद्ध परम्परा कायम राखेको भए पनि खेलकुद आरोहणले आन्तरिक र अन्तर्राष्ट्रिय दुवै रूपमा अपेक्षाकृत नयाँ खोजको प्रतिनिधित्व गर्दछ। खेल आरोहण 1980 को दशकमा देखा पर्यो, अन्तर्राष्ट्रिय खेलकुद आरोहण महासंघ (IFSC) ले यसको संरचनालाई 2007 मा औपचारिक रूप दियो। नेपालमा, नेपाल क्लाइम्बिङ स्पोर्ट एसोसिएसन (NCSA) सन् २०१० मा स्थापना भएदेखि नै खेलकुदको विकासको पर्यवेक्षण गर्दै आएको छ।
2018 मा एसियाली खेलकुद र 2020 मा ओलम्पिकमा डेब्यू गर्दै खेलकुद आरोहणले द्रुत गतिमा आकर्षण हासिल गरेको छ । यी कार्यक्रमहरूमा नेपालको सहभागिताले खेलकुदप्रतिको बढ्दो चासोलाई झल्काउँछ। तर पर्याप्त तालिम पूर्वाधार र विज्ञको अभावले देशको प्रगतिमा बाधा पुगेको छ ।
यस खाडललाई स्वीकार गर्दै, NCSA आरोहण कार्यक्रमहरू आयोजना गर्न सक्रिय रहदै इच्छुक खेलाडीहरूलाई व्यावसायिक प्रशिक्षण प्रदान गर्न संघर्ष गरिरहेको छ। एक्सपिरियन्स आउटडोर्स नेपालका टिम लिडर रवीन्द्र महर्जनका अनुसार हालैको तालिमले ६ जना अनुभवी आरोहीलाई रुट सेटिङमा विशेषज्ञता प्रदान गरी यो आवश्यकतालाई सम्बोधन गर्ने लक्ष्य राखेको छ । कल्पना महर्जन र पासाङ लामा जस्ता उल्लेखनीय व्यक्तित्वहरू सहित यी पर्वतारोहीहरू अब खेल आरोहणको विश्वमा नेपालको आरोहणको नेतृत्व गर्न तयार छन्।
IMF बाट उनीहरूको प्रमाणीकरणले नेपालको आरोहण यात्रामा अन्तर्राष्ट्रिय स्तरमा भविष्यको सफलताको लागि मार्ग प्रशस्त गर्दै एउटा महत्वपूर्ण कोसेढुङ्गा हो। रुट सेटरहरूको नयाँ क्याडर र थप अधिकारीहरूलाई तालिम दिने योजनाको साथ, नेपालको खेलकुद आरोहण समुदाय विकास र उत्कृष्टताको लागि मुख्य छ।